Przygotowanie maszyn rolniczych do sezonu obejmuje czyszczenie, przegląd techniczny i konserwację. Taki zestaw działań ma na celu zapewnienie pełnej wydajności i unikanie awarii w kluczowych momentach prac polowych, kiedy każda godzina przestoju kosztuje. Co ważne, przegląd kompleksowy powinien być wykonany po zimie i przed wyjazdem w pole, aby wychwycić ewentualne usterki, które mogłyby opóźnić rozpoczęcie prac polowych.
Strategia przygotowania polega na przejrzeniu maszyny krok po kroku: od nadwozia i elementów roboczych, przez układy (smarowanie, paliwowy, hydrauliczny, elektryczny), aż po opony i bezpieczeństwo jazdy. Po takim „przeglądzie wiosennym” ryzyko nieplanowanych napraw spada, a maszyna pracuje oszczędniej i pewniej przez cały sezon.
Czyszczenie i zabezpieczenie antykorozyjne
Pierwszym krokiem jest czyszczenie – należy usunąć brud, ziemię, pasze oraz pozostałości środków ochrony roślin z powierzchni maszyny i trudno dostępnych miejsc. Zaleca się użycie wody pod ciśnieniem lub sprężonego powietrza, w zależności od wrażliwości podzespołów. Po kąpieli technicznej warto osuszyć maszynę, by wilgoć nie została w zakamarkach.
Po czyszczeniu konieczna jest kontrola ognisk korozji. Jeśli się pojawiły, zabezpieczenie przed korozją obejmuje usunięcie rdzy oraz nałożenie podkładu i farby na oczyszczone powierzchnie. Przy okazji przejrzyjmy okolice przewodów i szybkozłączy – kontrola ogólna powinna wychwycić ewentualne wycieki płynów eksploatacyjnych, które często zdradzają zużyte uszczelnienia.
Układy i płyny eksploatacyjne
W silniku i układzie smarowania wymień olej silnikowy oraz filtr oleju – świeży olej poprawia ochronę jednostki napędowej i ułatwia rozruch silnika. Układ paliwowy wymaga wymiany filtrów paliwa oraz kontroli jakości paliwa (o tym więcej w sekcji maszynowej). W hydraulice sprawdź szczelność przewodów i połączeń oraz utrzymanie odpowiedniego poziomu oleju, bo to on odpowiada za precyzję i siłę działania podnośników i rozdzielaczy.
W układzie elektrycznym należy sprawdzić akumulator i oczyścić klemy, a także zweryfikować działanie alternatora i pasków klinowych, aby mieć pewność stabilnego ładowania pod obciążeniem. Sprawdzenie oświetlenia i instalacji elektrycznej powinno objąć światła drogowe, robocze i kierunkowskazy – nocne prace i przejazdy drogowe wymagają pełnej ich sprawności, aby zapewnić bezpieczeństwo Tobie i innym użytkownikom. Na koniec kontrola układu hamulcowego i kierowniczego – to fundament bezpieczeństwa i precyzji prowadzenia.
Koła, elementy robocze i mechaniczne
Zacznij od ogumienia: koła i opony wymagają sprawdzenia ciśnienia zgodnie z zaleceniami producenta (inaczej rośnie spalanie i zużycie bieżnika). Dokonaj także oceny pęknięć, uszkodzeń i deformacji – wada opony pod obciążeniem szybko zamienia się w awarię. W maszynach z regulacją ciśnienia zadbaj o szczelność zaworów i przewodów. Ważne jest, aby ciągniki przechowywać z ciśnieniem wyższym niż ciśnienie robocze – zapobiega to odkształcaniu się opon.
W dalszej kolejności elementy robocze i mechaniczne wymagają smarowania łożysk, sworzni, przegubów i zawiasów – to prosta czynność, która radykalnie wydłuża żywotność podzespołów. Elementy stalowe i żeliwne wymagają konserwacji, a w maszynach uprawowych kontrolujemy zużycie lemieszy, dłut, redlic i talerzy. Zużyte części należy wymienić, by zachować jakość pracy i zmniejszyć zapotrzebowanie na moc.
Do konserwacji powierzchni zaleca się ekologiczne preparaty, natomiast odradza się stosowanie przepracowanych olejów ze względu na środowisko i ryzyko uszkodzeń.
Czynności specyficzne dla wybranych maszyn
Skontroluj w swojej flocie maszyn obecność wody w paliwie – Przygotowując maszynę do zimy bardzo ważnym jest zadbanie o układ paliwowy. Skontroluj układ paliwowy pod kątem obecności wody w paliwie. Aby zminimalizować obecność kondensatu po zimie należy przechowywać maszyny z pełnym zbiornikiem paliwa. W kombajnach przygotowanie do sezonu obejmuje weryfikację i ewentualną wymianę pasów, łańcuchów, noży i elementów młocarni oraz regulacje szczelin – to klucz do czystego omłotu i ograniczenia strat.
Dla opryskiwaczy przygotowanie obejmuje dokładne czyszczenie i płukanie systemu dystrybucji oprysku, weryfikację stanu dysz i ich wymianę w razie zużycia. Zawsze przed zimą należy wypełnić układ środkiem antyzamarzaniowym na bazie glikolu. Pamiętaj też, że opryskiwacz wymaga aktualnej atestacji technicznej – bez niej nie wolno wykonywać zabiegów. Siewniki natomiast wymagają czyszczenia z resztek materiału siewnego i sprawdzenia redlic pod kątem zablokowanych lub zanieczyszczonych dysków, aby utrzymać docelową normę wysiewu i równomierność rzędów.
Dobrze przeprowadzony pakiet czynności przedsezonowych to inwestycja w nieprzerwaną pracę, mniejsze koszty i lepsze wyniki polowe. Kiedy maszyna rozpoczyna sezon w idealnej kondycji, operator może skupić się na precyzji zabiegów – a to bezpośrednio przekłada się na efektywność całego gospodarstwa.
Przygotowanie ciągnika rolniczego do sezonu
Sprawdź stan silnika (olej + filtr oleju), filtr powietrza, filtry paliwa i ewentualną wodę w separatorze. Sprawdź poziom i szczelność układu chłodzenia (płyn, węże, opaski) i stan paska osprzętu.
- Skontroluj hydraulikę: poziom i czystość oleju, szczelność przewodów, szybkozłącza, wydajność podnośnika i działanie rozdzielaczy.
- Układ elektryczny: naładuj/zbadaj akumulator, oczyść klemy, sprawdź alternator i całą instalację oświetlenia (drogowe, robocze, kierunkowskazy).
- Koła/opony: ciśnienie zgodne z tabelą, ocena pęknięć i zużycia; w felgach dokręć śruby. Nasmaruj przeguby osi, sworznie, TUZ i zaczepy. Zaktualizuj przegląd gaśnicy i apteczki.
Przygotowanie kombajnu zbożowego do żniw
Wykonaj pełne czyszczenie tj. oczyść komorę silnika, podsiewacz, wytrząsacze, kosz sitowy. Oceń stan pasów, łańcuchów, kół pasowych i napinaczy, wymień zużyte elementy u autoryzowanego dealera AGROLMET AG.
- Zespół tnący: skontroluj stan listwy tnącej, ustaw luz prowadnic. Sprawdź przenośniki pochyłe i ślimaki.
- Młocarnia: skontroluj bęben/rotor, klepisko (zużycie, pęknięcia) i ustawienia szczelin. Czyszczenie: wyreguluj sita górne i dolne, ustaw odpowiednią prędkość wentylatora.
- Napędy i hydraulika: szczelność przewodów, poziomy oleju; elektryka: czujniki strat, poziomu ziarna, sygnały alarmowe. Zabezpiecz instalację ppoż. i sprawdź układ gaszenia.
Przygotowanie opryskiwacza polowego (ciąganego/samojezdnego)
Dokładnie wypłucz zbiornik, przewody i belkę; zdemontuj i wyczyść filtry sekcyjne i główne.
- Dysze: oceń zużycie (przepływ/wydatek, kształt strugi), wymień dysze, które mają odchylenie >10% od nominalnego. Sprawdź zawory antykapaczowe.
- Kalibracja: manometr, przepływomierz, sekcje, korekta prędkości i dawki; ustaw równomierność i wysokość belki.
- Hydraulika/elektryka: szczelność siłowników, przewodów, poprawność sterowania sekcjami. Oświetlenie i oznakowanie – sprawne do jazdy drogowej.
Przygotowanie siewnika (zbożowego/punktowego)
Wyczyść zbiorniki nasienne i redlice z resztek materiału. Oceń zużycie tarcz, łożysk, talerzy i zagarniaczy.
- Kalibracja normy wysiewu; wyrównaj docisk i głębokość wysiewu na wszystkich sekcjach.
- Przejrzyj przekładnie, łańcuchy, koła wysiewające, rolki dociskowe; nasmaruj łożyska i przeguby.
- Sprawdź znaczniki przejazdów, markery i wskaźniki poziomu; ustaw ścieżki technologiczne, jeśli siewnik je tworzy.
Przygotowanie rozsiewacza nawozów
Umyj i osusz aparat wysiewający; sprawdź tarcze, łopatki, mieszadło i zasuwy dozujące.
- Wykonaj próbę granulatów: kalibracja łopatek i dawki według tabel producenta; sprawdź symetrię i szerokość rozrzutu.
- Nasmaruj mechanizmy, oceń uszczelnienia i szczelność zasuw; skontroluj wagę (jeśli jest) i czujniki.
- Dokręć mocowanie do TUZ, ustaw wysokość i poziomowanie maszyny względem ciągnika według instrukcji obsługi i tabeli wysiewu.
Przygotowanie prasy rolującej i owijarki
- Prasa: wyczyść komorę prasowania, oceń stan łożysk i łańcuchów, naciąg pasów/siatki/sznurka. Sprawdź noże (w prasach z nożami) i system podawania.
- Układ podbieracza: palce, listwy, łożyska – wymień zużyte. Skontroluj sprzęgła przeciążeniowe i hydraulikę klapy, wykonaj smarowanie maszyny, jeśli nie posiada centralnego smarowania.
- Owijarka: stan ramion, noży odcinających folię, rolek dociskowych i stołu obrotowego; kalibruj licznik owinięć.
- Koła/łożyska transportowe, oświetlenie – pełna sprawność do jazdy między polami.
Przygotowanie ładowacza czołowego / ładowarki teleskopowej
Skontroluj sworznie, tuleje i szybkozłącza osprzętu; usuń luzy, nasmaruj wszystkie punkty.
- Hydraulika: szczelność przewodów, zawory przeciążeniowe, siłowniki (brak potów oleju).
- Układ wysięgnika (teleskop): czystość i smarowanie ślizgów
- Hamulce, oświetlenie robocze, kabina (czystość szyb, widoczność, wycieraczki) – wszystko musi być gotowe do pracy z ładunkiem.
Przygotowanie przyczep rolniczych do transportu
- Ramy i burty: sprawdź pęknięcia, korozję i zamki burt; nasmaruj zawiasy.
- Układ jezdny: opony (ciśnienie/stan), piasty i łożyska (luzy, sprawdź temperaturę piast po jeździe próbnej), sprawdź stan resorów i amortyzatorów.
- Hamulce: sprawdź siłę na każdym kole, szczelność instalacji pneumatycznej/hydraulicznej; regulacja zaczepu i podpór.
- Elektryka: światła, kierunkowskazy, trójkąty, przewody spiralne – 100% sprawne.
Przygotowanie pługa, kultywatora i agregatów uprawowych
- Pług: oceń lemiesze, dłuta, odkładnice (zużycie, pęknięcia), ustaw punkt uciągu, szerokość pierwszej skiby i poziomowanie; sprawdź zabezpieczenia (śrubowe – stan śrub zabezpieczających, hydrauliczne – sprawdź, czy ciśnienie zabezpieczenia jest właściwe).
- Kultywator/agregat: redlice/zęby, talerze i łożyska; dociążenie/wały doprawiające – regulacja kąta i docisku pod glebę docelową.
- Nasmaruj wszystkie przeguby, uzupełnij brakujące śruby; połącz z TUZ i ustaw głębokość roboczą w polu.
Przygotowanie bron talerzowych i głęboszy
- Brony talerzowe: sprawdź talerze (ostrze/średnica), dystanse i łożyska; ustaw kąt natarcia i docisk.
- Głębosz: oceń zęby/ dłuta, pęknięcia ramy, sworznie i koła podporowe; ustaw głębokość pod profil gleby i wymagany efekt spulchnienia.
- Smarowanie łożysk i kontrola wałów doprawiających – klucz do równomiernej pracy i niskich oporów.
Przygotowanie agregatów uprawowo-siewnych
Skup się na zestrojeniu sekcji uprawowej (talerze/zęby/wał) z sekcją siewną: brak luzów, właściwa kolejność pracy.
- Ustaw głębokość uprawy i głębokość siewu oraz docisk redlic; wykonaj próbę polową i korekty na pierwszym przejeździe..
- Sprawdź napęd dozowników, łańcuchy/przekładnie, znaczniki i ścieżki technologiczne; kalibruj normę i równomierność wysiewu dla każdego materiału siewnego.
Przygotowanie kosiarek, przetrząsaczy i zgrabiarek (zielonka)
- Kosiarki: oceń kondycję belki tnącej, łożysk i dysków; wymień/odwróć noże, sprawdź osłony i sprzęgła przeciążeniowe.
- Przetrząsacze: palce sprężynujące, przekładnie i krzyżaki wałów – usuń luzy i wymień uszkodzone elementy.
- Zgrabiarki: ramiona, palce, bieżnie krzywek i łańcuchy; ustaw wysokość pracy, by nie zbierać gleby.
- Smarowanie wszystkich punktów i test „na sucho” pozwolą uniknąć strat w jakości paszy.
Przygotowanie sieczkarni samojezdnej
Kanał przepływu masy: oczyść i oceń noże bębna, przeciwnoże oraz szczelinę tnącą; wykonaj wyrównanie i kalibrację długości cięcia.
- Przenośniki, walce podające, docisk – usuń luzy, sprawdź czujniki metal/detekcję ciał obcych.
- Wyrzutnik/komin: łożyska, segmenty, kierownice i klapy; smarowanie oraz regulacja kąta wyrzutu.
- Silnik/hydraulika: pełny serwis płynów i filtrów, sprawdź układ chłodzenia (sieczkarnia pracuje w dużym pyle i z dużym obciążeniem).
Przygotowanie rozsiewaczy wapna i aplikatorów nawozów płynnych
- Wapno: po sezonie oczyść podajniki, taśmy/ślimaki i okna dozujące; zabezpiecz antykorozyjnie powierzchnie narażone na pył wapienny.
- Aplikatory RSM/ligiwy: płukanie układu, kontrola pomp i zaworów, kalibracja wydatku na dyszach/stożkach; węże i uszczelki – szczelne.
- Sprawdź rozkład poprzeczny i wprowadź korekty ustawień.
Przygotowanie maszyn do uprawy pasowej (strip-till)
- Sekcje: talerze tnące, zęby spulchniające, redlice i koła dociskowe – usuń zużycie, ustaw głębokość i docisk redlic.
- Dozowanie nawozu: kalibracja dozowania, szczelność przewodów i równomierność dozowania.
